Sàn Upcom là gì? Có những lợi thế gì đối với 2 sàn HOSE và sàn HNX?
Dễ dàng đó là trạm trung chuyển hay thử nghiệm của cổ phiếu trước khi niêm yết trên 2 sàn giao dịch tp.HCM (HOSE) và Hà Nội (HNX).
Hoặc là ngành giao dịch của những cổ phiếu chưa đạt tiêu hợp lý để niêm yết ở sàn HOSE và HNX.
Vậy lợi thế nào của Upcom để nhà đầu tư chúng ta đầu tư trên đó, một chia sẻ nhỏ là hiện số lượng cổ phiếu niêm yết trên sàn Upcom là lớn nhất so với 2 sàn còn lại HOSE, HNX (nếu chính xác là có cả sàn OTC).
1. Sàn Upcom là gì? Sàn chứng khoán Upcom là gì? Đối tượng Upcom là gì?
Sàn chứng khoán Upcom (Tên viết tắt tiếng anh là Unlisted Public Company Market) là kênh giao dịch chứng khoán của công ty đại chúng chưa được niêm yết. Sàn Upcom được tổ chức tại Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội.
hàng hóa giao dịch của sàn là các cổ phiếu như các công ty như sàn HOSE, tốt HNX
Để được đăng ký giao dịch trên sàn Upcom rất đơn giản:
- Là công ty đại chúng không niêm yết tại HOSE và HNX.
- Chứng khoán phải đăng ký lưu ký tại trung tâm lưu ký (VSD)
Khi giao dịch trên sàn Upcom, tức nhà đầu tư có sự giao dịch chú trọng và có sự thống trị, nên được sự bảo vệ của pháp luật. Khi giao dịch ở sàn Upcom cũng yêu cầu về thông báo thông tin nhất định như BCTC hàng năm. Nhưng phải nói rằng độ minh bạch và tính công khai và chất lượng doanh nghiệp còn thua xa HNX, đặc biệt là HOSE
Tuy nhiên, Upcom là bộ duyệt khả thi, là bước đệm của cổ phiếu niêm yết trên sàn chính HOSE và HNX.
Sàn Upcom hiện tại có số lượng doanh nghiệp niêm yết trên đó to nhất (Chiếm 50% với hơn 800 mã, trong tổng số 3 sàn).
Tính thanh khoản của nhiều cổ phiếu còn rất thấp, thậm chí là k có thanh khoản.
Như bạn thấy ở hình trên, nhiều mã cổ phiếu k có giao dịch như A32, AC4, ACE, ACS, AFC.
Nhưng vẫn có những mã cổ phiếu hàng khủng được niêm yết tại sàn Upcom. Trước đây có Tổng công ty hàng k Việt Nam mã HVN (Vietnam Airlines) niêm yết tại sàn Upcom, trước khi chuyển lên sàn HOSE vào ngày 07/05/2019.
Hiện tại còn rất nhiều hàng khủng, cũng như những doanh nghiệp nổi tiếng luôn luôn còn niêm yết tại sàn Upcom. Như:
SDI: Công ty to do Vingroup nắm giữ 94%, và đang thống trị các dự án như Vinhomes Riverside, Vinhomes Gardenia…
CTCP Tài nguyên Masan (Masan Resources – MSR) và CTCP Hàng tiêu dùng Masan (Masan Consumer – MCH): Hàng những công ty con thuộc hàng khủng của tập đoàn Masan.
Tổng Công ty cổ phần Đầu tư Quốc tế Viettel (Mã VGI): Đây là công ty phụ trách đầu tư của Viettel ra nước ngoài, như các mạng viến thông ở Campuchia, Lào, Haiti…
Những doanh nghiệp tên tuổi không giống mà bạn có thể biết như:
- CTCP Viễn thông FPT (FOX): mang đến trực tuyến cáp quang FPT
- CTCP Đường Quảng Ngãi (QNS): Chủ của brand Sữa đầu nànhVinasoy, Fami
- CTCP Tập đoàn Lộc Trời (LTG), làm trong lĩnh vực nông nghiệp, khá nổi ở miền Tây
- Tổng CTCP May Việt Tiến (VGG): Với các brand áo quần Việt Tiến dành cho dân công sở.
- CTCP lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR): chuyên về thống trị và vận hành nhà máy lọc dầu Dung Quốc.
- …
2. Cách thức giao dịch ở sàn UPCOM là gì?
Thời gian giao dịch sàn Upcom:
Trong ngày hành chính và giao dịch từ 9h00-11h30 và 13h00-15h00. Bằng hình thức khớp lệnh thường xuyên và thỏa thuận (như sàn HOSE và HNX)
Nguyên tắc khớp lệnh
- Ưu tiên về giá: Bán thì giá thấp hơn được xếp trước, mua thì giá cao hơn được xếp trước.
- Ưu tiên về thời gian: Nếu cùng giá, ai đặt lệnh trước thì ưu tiên trước.
Ví dụ:
Để thuận tiện cho nhà đầu tư ảnh dung về nguyên tắc khớp lệnh, Ý tưởng kinh doanh minh họa về cổ phiếu BSR:
Dù thực tiễn NĐT đủ nội lực đặt giá mua hoặc bán bao nhiêu cũng được trong biện độ 15%. Ở đây giá tham chiếu BSR ở sàn Upcom là 12.2 (ngàn đồng), điều đó có nghĩa nhà đầu tư đủ sức đặt giá mua và bán với mức tối thiểu giá sàn 10.4 (ngày đồng), và tối đa giá trần = 14.0 (ngàn đồng) trong 1 ngày.
Để dễ nhìn, bảng điện tử sàn Upcom chỉ hiện 3 khoảng giá cho bên mua/bên bán gần nhất với giá vừa mới giao dịch, dù thực tiễn có rất nhiều mức giá đưa lên hệ thống.
Bên mua, tức là bên chờ chuẩn bị mua 11.9 với khối lượng cổ phiếu 136.200 cổ phiếu. Tương tự có các khoảng giá là 11.8 (KLGD: 74.800 CP) và 11.7 (KLGD: 18.100 CP)
Vì sàn Upcom ưu tiên về giá nên sẽ để giá mua là 11.9 lên trước. Nếu bạn cầm cổ phiếu và bán cổ phiếu BSR thì bạn sẽ bán giá 11.9 trước đúng không?. Do đó sẵn sàng mua sẽ để giá cao lên trước.
Bên bán, tức là bên chuẩn bị chờ bán là lần lượt 12.0, 12.1, 12.2. Nếu bạn là khách hàng thì bạn sẽ mua giá 12.0 trước rồi. Đó là tại sao khi bán giá thấp hơn bên bán sẽ ưu tiên xếp trước.
Nếu các nhà đầu tư đặt cùng một mức giá, thì nhà đầu tư nào đặt trước sẽ được ưu tiên đứng trước.
Đơn vị giao dịch ở sàn Upcom:
- Lô chẵn: 100 cổ phiếu và bội số của 100. Vd: 200, 1.500, 10.300.. Bạn sẽ thấy nó hiển thị ở bản điện tử nếu bạn đặt lệnh
- Lô lẻ: 1-99 cổ phiếu, thường nếu NĐT bán lô lẻ thì bạn mới mua lô lẻ được. Lô lẻ không khớp được với lô chẵn. Nên lô lẻ thường không có tính thanh khoản. Chỉ nên đặt mua lô chẵn.
- Bước giá: 100 đồng. Tức là đặt 15.600 thì được, đặt 15.650 đồng thì không được.
Về lô chẵn:
Ở ảnh trên, bạn sẽ thấy chỉ hiện thị lô chẵn. Tuy nhiên đang lược bỏ bớt 1 số 0 cho dễ nhìn.
ví dụ bên bán: Giá 1 là 12.00 và KL1 là 23,20. Điều này được hiểu là cổ phiếu BSR đã có sẵn hàng để bán có số lượng cổ phiếu là 23.200 cổ phiếu với giá 12.000 đồng. Tương tự với các khoảng giá và tỉ lệ cổ phiếu vừa mới chuẩn bị để bán tốt mua không giống.
Lô lẻ cũng được giao dịch trên sàn Upcom, với KL giao dịch từ 1-99 cổ phiếu, tuy nhiên k hiện trên bảng điện giao dịch.
Về lô lẻ:
Như bạn thấy, vì sàn Upcom có bán lô lẻ nên ở phần khớp lệnh giao dịch, tổng cộng giao dịch có các số lượng lẻ (dưới 100 cổ phiếu).
Gợi ý ngày 08/07 có: Khối lượng khớp lệnh là 640,079 có số lẻ là 79 ở cuối.
Lô lẻ là rất khó mua bán, và thường khi bán k được giá như lô chẵn. Nên khuyến khích nhà đầu tư không nên mua lô lẻ.
Về bước giá:
Mã BSR ở trên, Bên mua có giá chờ mua là 11.7; 11.8; 11.9 và Bên bán có bước giá là 12.0; 12.1; 12.2
Bước giá ở sàn Upcom là 100 đồng nên bạn sẽ k thấy sàn Upcom giá như 11.75 đồng. Điều này cho thấy về bước giá sàn Upcom khác với sàn HOSE.
Giá tham chiếu sàn Upcom là gì?
- Giá tham chiếu là giá bình quân gia quyền của giá giao dịch khớp lệnh liên tục của ngày giao dịch gần nhất trước đó.
- Ví dụ: Mua 1000 cổ phiếu giá 10.0, 2000 cổ phiếu giá 10.2 và 5000 cổ phiếu giá 10.4 thì:
Giá tham chiếu = (1000 X 10 + 2000 X 10.2 + 5000 X 10.4)/ (1000 + 2000 + 5000) = 10.3
Ở hình trên, giá đóng cửa khớp lệnh cuối này (khung màu tím) của mã MSR là 18.3, nếu đây là sàn HOSE, tốt HNX thì giá tham chiếu ngày hôm sau sẽ là giá 18.3, sẽ hiệu ở khung màu vàng
Nhưng riêng sàn Upcom, vì lấy giá bình quân giá quyền – trong khung màu xanh. Vì MSR niêm yết trên sàn Upcom nên giá tham chiếu ngày hôm sau sẽ là 18.5
Biên độ dao động ở sàn Upcom
- đối với cổ phiếu: ± 15% đối với giá tham chiếu
- Cổ phiếu trong ngày giao dịch đầu tiên: ± 40% so với giá tham chiếu.
Cũng gợi ý mã BSR ở trên, giá tham chiếu trong khung màu vàng là 18.8. Nhà đầu tư sẽ đặt lệnh trong khoảng 15% đối với giá 18.8. Điều đó đồng nghĩa:
- Giá trần = 18.8 + 15% X 18.8 = 21.62. Vì bước giá 100 đồng, nên giá trần sẽ làm tròn xuống là 21.600
- Giá sàn = 18.8 – 15% X 18.8 = 15.98. Vì bước giá 100 đồng nên giá sàn sẽ khiến tròn lên là 16.000.
thực tiễn, trên bảng giá sàn Upcom đang hiển thị sẵn giá trần và giá sàn – bên cạnh cột màu vàng). Bạn chỉ được đặt lệnh trong đoạn giá trần sàn này.
Lệnh giao dịch ở sàn Upcom
Đối với các sàn như HOSE và HNX, thì có nhiều lệnh để bạn có thể đặt như các lệnh phân khúc (ATC, OTC, MP…). Nhưng ở sàn Upcom chỉ có 1 lệnh đặt duy nhất đó là lệnh LO
Lệnh LO có giá cố định: tức bạn muốn mua giá cổ phiếu bao nhiêu thì đặt ra giá bấy nhiêu trong phạm vi giá sàn và giá trần.
Sửa đổi lệnh ở sàn Upcom
Ở sàn Upcom, bạn chỉ được chỉ được phép sửa, đổi giá cổ phiếu, khối lượng mua bán khi lệnh ban đầu chưa khớp lệnh. Hoặc chỉ được sửa đổi hủy so với phần cổ phiếu còn lại khi lệnh gốc chưa mua bán hết.
- so với trường hợp sửa tăng trưởng khối lượng lên: Ưu tiên lệnh sau khi sửa,sẽ được nhập vào hệ thống
- so với trường hợp sửa giảm khối lượng: Thì thứ tự ưu tiên khớp k refresh, như lệnh ban đầu.
Lợi nhuận & Hạn chế của sàn Upcom là gì?
Bất cứ sàn nào cũng có những ưu nhược điểm riêng đối với doanh nghiệp và cả nhà đầu tư, Sàn Upcom cũng không ngoại lệ:
- Sàn Upcom sự giám sát và quản lý trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội, nên sàn Upcom có tính minh bạch hơn so với sàn OTC. Tuy nhiên có tính minh bạch và tiêu chuẩn thấp hơn so với HOSE, và HNX.
- Biên độ dao động to ± 15% (sàn HOSE: ± 7%; sàn HNX: ± 10%).
Vì giao động to, nên sàn Upcom thường được xem xét là ngành đầu cơ hơn là đầu tư. Vì tính gia tăng giảm của sàn Upcom to, một ngày đủ sức tăng giá gấp đôi so với HOSE và ngược lại.
Thực tế: Chỉ với 3 phiên giao dịch, với 3 cây nến xanh đang giúp tôi kiếm 40%! Đối với sàn HOSE, nếu 3 phiên giao dịch thì tối đa bạn chỉ lãi 22%!
- Dù, sàn Upcom chiếm 50% tỉ lệ cổ phiếu 3 sàn. Tuy nhiên tính thanh khoản của Sàn Upcom vẫn còn thấp, nhiều mã k có giao dịch. Nhưng luôn luôn ở Upcom bạn vẫn tìm được nhiều mã cổ phiếu lớn, giao dịch nhiều, phù hợp với nhà đầu tư một mình.
- Vì tính rủi ro cao hơn, cần có nhiều hạn chế, tuy nhiên cũng chính vì rủi ro cao hơn nên nhiều doanh nghiệp sẽ định giá ở khoảng giá thấp hơn. Có thể nói là Upcom là ngành lẫn lộn giữa vàng và rác! Thực tế, nếu bạn có văn hóa đúng và một chút siêng năng, bạn hoàn toàn tìm kiếm được những “viên kim cương”, vì ở sàn Upcom thường ít được nhà đầu tư chú ý. “Mua khi người ta chán và bán khi người xem thèm” là khẩu quyết đủ sức sống khả thi và kiếm được tiền ở sàn Upcom – hiển nhiên hãy đánh giá toàn vẹn doanh nghiệp.
3. Chỉ số Upcom Premium là gì?
Để nâng cao chất lượng cổ phiếu giao dịch sàn Upcom, thì Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội, tạo ra rổ chỉ số Chỉ số Upcom Premium với những yêu cầu nghiêm ngặt và nghiên cứu cao hơn hẳn so với mặt bằng cổ phiếu Upcom.
Các cổ phiếu được lựa chọn vào rổ chỉ số UPCoM Premium phải đáp ứng các tiêu chí về tình hình tài chính và suy nghĩ tuân thủ quy định pháp luật về công bố thông tin trên TTCK.
Cụ thể:
Thứ nhất, về tiêu chuẩn định lượng:
- Vốn điều lệ từ 120 tỷ đồng trở lên
- Hoạt động kinh doanh năm liền trước có lãi, k có lỗ lũy kế;
- Vốn điều lệ từ 30 tỷ đồng trở lên + ROE năm trước > 5%, k có lỗ lũy kế.
Thứ hai, về tiêu chuẩn định tính:
Phải công bố thông tin báo cáo tài chính năm vừa mới được kiểm toán, báo cáo tài chính bán niên đang được soát xét (nếu có) của năm tài chính gần nhất đúng thời hạn quy định.
Để thuận lợi cho nhà đầu tư quan sát, Trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội, chia các mã chứng khoán ở sàn Upcom theo 3 nhóm phụ thuộc qui mô. Gồm: UPCoM Large, UPCoM Medium, UPCoM Small.
- UPCoM Large : gồm những cổ phiếu có vốn chủ sở hữu >=1.000 tỷ đồng
- UPCoM Medium: gồm những cổ phiếu có vốn chủ sở hữu từ 300 tỷ đồng đến dưới 1.000 tỷ đồng.
- UPCoM Small: gồm những cổ phiếu có vốn chủ sở hữu từ 10 tỷ đồng đến dưới 300 tỷ đồng.
- Bạn có thể nhìn thấy xét bằng phương thức vào trang https://banggia.hnx.vn/. Sau đó click vào Cổ Phiếu Upcom, bạn sẽ thấy chỉ số và các mã của mỗi nhóm cổ phiếu!
4. 5 Trải nghiệm kiếm tiền ở sàn Upcom cho NĐT mới bắt đầu
Khi nhà đầu tư chứng khoán, nhiều nhà đầu tư e ngại sàn Upcom. Nhưng với một hệ thống Ngọ xây dựng thì Happy-fund chuẩn bị đầu tư vào bất cứ mã nào thỏa mãn những tiêu chí của mình, dù mã đó là sàn Upcom, HOSE, HNX.
Ngay ở gợi ý trên, thì bản thân tôi đã đầu tư vào mã EVF, thì còn đầu tư vào VGG (Việt Tiến) tại sàn Upcom, cũng cho doanh số khá tốt và thực nhận tổng cộng 7000 đồng cổ tức.
Trên thực tế, thì sàn Upcom được nhìn thấy là rủi ro hơn, và trừ những mã k thanh khoản thì biến động thường cao hơn. Trong 6 tháng đầu năm có gần 80% số mã tăng từ 100% là ở sàn Upcom.
Sàn Upcom được phân tích là vàng thật, vàng thau lẫn lộn. Nên dù được đánh giá kém cuốn hút hơn so với HOSE, HNX nhưng luôn luôn có nhiều mã hấp dẫn không chỉ nhà đầu tư một mình và các quỹ mua vào.
Mã VEA giao dịch trên sàn Upcom – doanh nghiệp nắm nhiều cổ phần trong các công ty như Honda, Ford, Toyota tạo thị trường Việt Nam
Đang được mua nhiều bởi nhà đầu tư tổ chức, và giá cổ phiếu VEA vừa mới tăng gần 3 lần trong 1 năm kể từ thời điểm giao dịch trên sàn Upcom.
Theo Warren Buffett, nhà đầu tư một mình có lợi thế hơn nhà đầu tư tổ chức, vì với vốn hóa nhỏ đủ nội lực khám phá được nhiều cổ phiếu hợp lý với số tài nguyên nhỏ.
Theo Peter Luych, nhà đầu tư một mình chịu tìm hiểu, sử dụng những suy nghĩ thông thường để khởi đầu tìm tòi về cổ phiếu. Bạn có đi xe máy Honda chứ? Bạn có mặc áo cổ phiếu Việt Tiến chứ? Bạn có vừa mới ở các dự án Vinhomes Reverside?. Bạn thích nó, bạn sử dụng thêm những bài phân tích nữa, bạn sẽ kiếm được tiền từ sàn chứng khoán Upcom.
Tuy nhiên… Ý tưởng kinh doanh & Ngọ đề xuất…
Nên so với nhà đầu tư mới bắt đầu cần phải có một chiến lược thận trọng, đừng cố gắng kiếm tiền bằng mọi giá, phải ưu tiên tính an toàn, đánh chắc thắng chắc:
- Ưu tiên những doanh nghiệp có công bố rõ ràng, công khai, minh bạch
- Ưu tiên những doanh nghiệp chất lượng cao với giá cả phù hợp.
- Điểm mua vào phù hợp
- Cổ phiếu nào không hiểu rõ thì tránh xa.
- Có phương án phòng ngừa rủi ro, cắt lỗ.
Những ý cụ thể của từng tiêu chí này, bạn sẽ đọc thêm ở Ý tưởng kinh doanh, hoặc qua kiềm hãm học chứng khoán hướng dẫn chi tiết của Ngọ.
Giờ bạn đã hiểu cơ bản về sàn Upcom và thị trường Upcom rồi đấy. Hãy trang bị cho mình kiến thức đúng và chuẩn để kiếm được nhiều tiền nhé.
